Obra de Enrique Mirones | 1994

Texto en castellano

Nos textos do misal (oracións e prefacio) desta solemnidade da Trindade resoa máis a filosofía dunha época -que non é a nosa- que a beleza narrativa da Sagrada Escritura, infinitamente máis próxima á nosa experiencia humana, onde palpamos vida, relación, encontro, intimidade, sentimentos – como poidemos escoitar na liturxia da Palabra desta celebración. Desde Xesús, é na experiencia humana onde de forma privilexiada podemos sondar o divino. A epifanía de Deus ocorre continuamente na vida das mulleres e dos homes de hoxe, no medio das nosas contradicións e dúbidas, nas alegrías e nas bágoas, en tantos xestos ocultos e nas nosas procuras máis profundas.

Xesús non cría no Deus dos filósofos, senón no Deus de Abraham, de Xacob e Isaac, o Deus que falou con Moisés na silveira ardente e que baixou na nube na montaña do Sinaí e quedou con el. O Deus que se lle revela como compasivo e misericordioso, o Deus a quen Moisés, prostrado en terra, di: «Se merezo, Señor, o teu favor, pídoche que veñas ti connosco. Este pobo ten caluga dura, pero ti perdoarás as nosas culpas e pecados e farás de nós a túa herdade» (Ex 34,9).

Deus é trindade: Pai, Fillo e Espírito Santo. Seica se move dentro de nós algo cando nos din que a Trindade é unha única esencia en tres persoas distintas? Paréceme que San Paulo dio moito mellor: «O Deus do amor e da paz estará convosco; o amor de Deus e a comuñón do Espírito Santo estean sempre convosco… andade de acordo e vivide en paz» (2 Cor 13,11-13). Deus é como un abrazo trinitario que se abre a toda a humanidade para incluíla no mesmo movemento de reciprocidade de vida e de amor. Ninguén pode ser feliz sen amar e ser amado, e esta é a experiencia que Deus nos ofrece e para a cal nos fortalece. Leonardo Boff fala deste misterio dunha forma sinxela, nun libro moi belo: «A Santísima Trindade é a mellor comunidade». Comunidade capaz de inspirar e soster as nosas relacións interpersoais, familiares, comunitarias, que continuamente poñen a espido as nosas múltiples fraxilidades e, por iso mesmo, son espazos fundamentais de liberación e de crecemento, non exentos de dor.

«De tal xeito amou Deus ao mundo, que entregou ao seu Unixénito, para que teñamos vida… non para xulgalo, senón para salvalo» (Xn 3,16-17). Xesús veu estender o abrazo amoroso de Deus a toda a humanidade, empezando polos últimos, polos que habitualmente quedan de fóra. Hai amor maior? Hai algo máis belo?

Vivimos nun mundo progresivamente tecnolóxico, onde temos a sensación de estar todos conectados. Pero o maior desenvolvemento das redes sociais creou unha pluralidade de medios que reflicte e fai máis fonda a fragmentación do mundo en lugar de apoiar a cultura da comunicación e da reciprocidade. A «aldea global», anunciada por McLuhan nos anos 60, só en parte se realizou. Asistimos hoxe a unha significativa polarización e fragmentación na vida social. Resultou ser certa a idea de Heidegger: a tecnoloxía superou as distancias, pero non trouxo proximidade, pola contra: creou a idea dunha falsa proximidade.

Se o cristianismo quere contribuír ao cultivo dunha sociedade global, onde todos efectivamente teñan lugar e cooperan entre si para coidar da casa común, só pode facelo desde un movemento tipicamente crístico –veu ao mundo non para xulgar, senón para salvar, para que teñamos vida-, liberándose de toda pretensión de poder. Este mundo non necesita un imperio cristián ou dunha ideoloxía cristiá; o único cristianismo que pode achegar algo ten que estar ecumenicamente aberto e listo para abrazar e servir a todos. Creo que aquí está a gran chamada do Deus trinitario á vida dos seus fillos e fillas: ser unha parábola de comuñón no medio do mundo, empezando necesariamente por aqueles con quen convivimos todos os días. O universal e o particular, o global e o local, son movementos que van da man, porque se   alimentan reciprocamente.

Sen entregarnos a pesimismos estériles, non podemos ignorar que o noso mundo está cheo de soidades non desexadas, de fracasos nas relacións, de rupturas externas e internas… Un cristianismo alternativo, para dicilo dalgunha forma, está centrado na curación da relación, mira compasivamente ao corazón ferido de cada persoa, e por iso xera amplos espazos de silencio e de escoita, e fai da liturxia un espazo performativo onde a vida se transfigura en alegría e loanza.

Hoxe celebramos o día chamado “Pro orantibus” – un día adicado ás comunidades de vida contemplativa. Que este día coincida coa celebración do misterio da comuñón trinitaria, creo que é unha chamada para todos os monxes e monxas e para todos cantos sintonizan coa espiritualidade monástica, para que a nosa fe trinitaria acenda en nós o lume da comuñón, facendo das nosas comunidades espazos abertos para tantos feridos da vida, espazos en permanente recomposición, onde non se teme a provisionalidade, onde se arriscan camiños novos, onde se palpa a presenza dun Deus-Amor que peregrina co seu pobo, suscitando vida en todo o que toca.